نزدیک شدن خورشید به اوج انفجاری
لکه تیره‌رنگی غول‌آسا معروف به حفره تاج خورشیدی که به تازگی در نزدیکی استوای خورشید ظاهر شده است، می‌تواند بادهای خورشیدی پرسرعت را روانه زمین کند.
به گزارش در لحظه، یک حفره‌ی عظیم تاریک روی سطح خورشید باز شده و درحال فرستادن جریان‌های قدرتمندی از تابش‌های سریع غیرمعمول معروف به باد خورشیدی به سمت زمین است. دانشمندان می‌گویند اندازه و جهت این شکاف موقت که بیش از ۶۰ زمین را در خود جای می‌دهد، در مرحله‌ی کنونی از چرخه خورشیدی بی سابقه است.
به‌گزارش وب‌سایت هواشناسی فضا، لکه‌ی تاریک غول‌پیکر که با عنوان حفره‌ی تاج خورشیدی شناخته می‌شود، دوم دسامبر (۱۱ آذر) در نزدیکی استوای خورشید شکل گرفت. در عرض ۲۴ ساعت به حداکثر طول خود، یعنی تقریبا ۸۰۰هزار کیلومتر رسید. از ۴ دسامبر، این حفره‌ی خورشیدی به‌طور مستقیم رو به زمین بوده است.
به‌نقل از اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA)، حفره‌های تاج خورشیدی زمانی به‌وجود می‌آیند که میدان‌های مغناطیسی که خورشید را در جای خود نگاه می‌دارند. با گشوده‌شدن ناگهانی موجب می‌شوند که محتویات سطح فوقانی خورشید به شکل باد خورشیدی به جریان افتند. حفره‌های تاج خورشید به‌صورت لکه‌های تیره ظاهر می‌شوند. زیرا نسبت به پلاسمای اطراف سردتر و کم‌چگال‌تر هستند. این سوراخ‌ها به لکه‌های خورشیدی شباهت دارند؛ اما صرفا در نور فرابنفش مشاهده‌پذیر هستند.
براساس گزارش NOAA، جریان‌های تابشی ناشی از حفره‌های تاجی بسیار سریع‌تر از بادهای خورشیدی معمولی هستند. اغلب بروز آشفتگی در سپر مغناطیسی زمین را به دنبال دارند. به‌همین دلیل، طوفان ژئومغناطیسی نامیده می‌شوند. آخرین حفره‌ی تاجی که در ماه مارس روی خورشید ظاهر شد، قوی‌ترین طوفان ژئومغناطیسی برخوردی به زمین در بیش از ۶ سال گذشته را منتشر کرد.
شدت باد خورشیدی کمتر از حد انتظار بود
کارشناسان درابتدا پیش‌بینی می‌کردند که حفره‌ی اخیر قادر به تشکیل طوفان ژئومغناطیسی متوسط (G2) است. این نوع طوفان می‌تواند خاموشی‌های رادیویی و شفق‌های قطبی قوی را در چند روز بعد ایجاد کند. بااین‌حال، شدت باد خورشیدی کمتر از حد انتظار بوده است. درنتیجه طوفان حاصل فعلا از نوع ضعیف (G1) محسوب می‌شود. اما همچنان می‌تواند شفق‌های قطبی را به‌وجود آورد.
مشخص نیست حفره‌ی کنونی تا چه مدت روی خورشید باقی می‌ماند؛ اما به‌گفته‌ی NOAA، حفره‌های تاجی قبلی بیش از یک چرخش خورشیدی (تقریبا ۲۷ روز) دوام آورده‌اند. بااین‌حال، این حفره به زودی از زمین دور خواهد شد.
فعالیت خورشید در کل سال رو به افزایش بوده؛ زیرا ستاره‌ی والد ما درحال نزدیک‌شدن به اوج انفجاری چرخه‌ی تقریبا ۱۱ ساله‌ی خود است که با عنوان بیشینه خورشیدی شناخته می‌شود. بااین‌حال حفره‌ی تاجی جدید به صورت غیرمنتظره قرار نیست بخشی از این افزایش فعالیت خورشیدی باشد.
یک راز درون خورشید
به‌نقل از NOAA، حفره‌های تاجی می‌توانند در هر نقطه از چرخه‌ی خورشیدی رخ بدهند. اما در عمل درطول کمینه خورشیدی رایج‌تر هستند. وقتی آن‌ها در جریان بیشینه خورشیدی ظاهر می‌شوند، معمولا در نزدیکی قطب‌های خورشید و نه استوا قرار دارند. درنتیجه اینکه چگونه وقتی تا این حد به بیشینه خورشیدی نزدیک هستیم، چنین حفره‌ی عظیمی در نزدیکی استوا گشوده شده، یک راز محسوب می‌شود.
درطول هفته‌های اخیر، نشانه‌های متعدد دیگری وجود داشته است که نشانگر فعال‌تر شدن خورشید بوده‌اند. در ۱۸ نوامبر، مجمع‌الجزایری از لکه‌های خورشیدی غول‌پیکر متشکل از حداقل پنج گروه مختلف از لکه‌ها در سمت نزدیک خورشید ظاهر شدند و از آن زمان تاکنون، ده‌ها طوفان خورشیدی را به درون فضا پرتاب کرده‌اند.
۲۵ نوامبر، فوران انفجاری «دره آتش» در نزدیکی استوای خورشید، یک رویداد پرتاب جرم از تاج خورشید (CME) را به‌وجود آور. بعدا به زمین برخورد کرد و شفق‌های نارنجی نادر را تشکیل داد. سپس در ۲۸ نوامبر، شراره‌ای خورشیدی از نوع X، یک رویداد CME را به‌وجود آورد. با برخورد به زمین، طوفانی ژئومغناطیسی را برانگیخت. این طوفان در آخر هفته، عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر را با شفق‌های قطبی روشن کرد.
افزایش اخیر فعالیت خورشیدی احتمالا نشانگر آن است که دقیقا در اوج بیشینه خورشیدی به‌سر می‌بریم. در ماه اکتبر، دانشمندان پیش‌بینی‌هایشان از چرخه خورشیدی را اصلاح کردند. اکنون انتظار دارند که اوج انفجاری فعالیت ستاره‌مان می‌تواند در اوایل سال ۲۰۲۴ آغاز شود.
زومیت