سیب زمینی ارزان شد

از اواخر پاییز ۱۴۰۳، قیمت سیب زمینی به‌عنوان یکی از اقلام اصلی سبد غذایی خانوار، با افزایش بی‌سابقه‌ای مواجه شد؛ طوری که در برخی مناطق نرخ این محصول از مرز ۱۰۰ هزار تومان نیز عبور کرد. کمبود عرضه، ادامه صادرات، شرایط اقلیمی نامناسب و نبود برنامه‌ریزی مؤثر ازجمله عواملی بودند که به التهاب بازار دامن زدند.

اکنون با ورود سیب زمینی‌های بهاره از استان‌های جنوبی کشور، عرضه افزایش یافته و بازار به سمت آرامش نسبی حرکت کرده است. در چنین شرایطی، ضرورت اصلاح ساختار بازار، برنامه‌ریزی تولید و شفاف‌سازی قیمت‌ها برای جلوگیری از بحران‌های مشابه در آینده ضروری است.

مجتبی شادلو، عضو هیأت مدیره اتحادیه باغداران، درباره وضعیت بازار سیب زمینی، توضیح داد: بعد از افزایش قیمت سیب زمینی، دولت پس از مدتی این محصول را برای کنترل بازار و کمک به مصرف‌کننده با قیمت بین ۲۵ هزار تا ۳۰ هزار تومان وارد کرد. به‌دلیل سلیقه و انتظارات مشتری، این نوع سیب زمینی مورد استقبال قرار نگرفت.

وی ادامه داد: در حال حاضر، سیب زمینی تولید داخل در محدوده قیمتی ۲۵ هزار تا ۳۰ هزار تومان وارد بازار شده است. همچنین قیمت‌های عمده‌فروشی مناسب است، اما قیمت‌های خرده‌فروشی در بعضی موارد به‌صورت سلیقه‌ای اعمال می‌شود.

او افزود: شاید قیمت‌های فعلی برای تولیدکننده تا حدی پایین نباشد، اما در هرصورت، قیمت‌های فعلی مناسب هستند.

این فعال صنفی درباره قیمت سیب زمینی برای مصرف‌کننده عنوان کرد: قیمت برای مصرف‌کننده باتوجه به کیفیت محصول، محل فروش محصول و … متفاوت است و قیمت‌ها درحال حاضر در محدوده ۲۴ هزار تا ۳۲ هزار تومان قرار دارد.

شادلو درباره وضعیت سیب زمینی در میادین میوه و تره‌بار تصریح کرد. قیمت‌ها در عمده‌فروشی‌ها هم بر حسب کیفیت محصول، بسته‌بندی محصول و … تعیین می‌شوند. درحال حاضر، بهترین نوع سیب زمینی برداشت‌شده متعلق به جیرفت است و این نوع سیب زمینی در میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران با قیمت ۲۴ هزار تومان به‌فروش می‌رسد.

عضو هیات مدیره اتحادیه باغداران در پاسخ به این پرسش که آیا درحال حاضر قیمت‌ها به‌صورت کامل کنترل شده است؟ عنوان کرد: در حال حاضر وضعیت عرضه و تقاضا همچنان به بازار حاکم است. همچنین، با توجه به قیمت‌های فعلی از کاشت هم استقبال می‌شود. امید است در مناطقی که سیب زمینی کاشت می‌شود و حرفه بسیاری از کشاورزان است، تولیدکنندگان بدون نگرانی از آینده بازار به کشت سیب‌زمینی ادامه دهند.

شادلو درباره صرفه اقتصادی کشت سیب زمینی برای تولیدکننده در سال آینده تصریح کرد: در بازار ایزان، یک شرایط پایدار وجود ندارد. همچنین عرضه و تقاضا مهم‌ترین عامل تعیین نرخ است. یک تولید‌کننده باید از قیمت فروش محصول خود اطلاع داشته باشد. در چنین شرایطی، تولید‌کننده می‌تواند برای کشت خود برنامه‌ریزی داشته باشد.

وی ادامه داد: بازار ایران از چنین شرایطی برخوردار نیست. به‌طور مثال زمانی که قیمت سیب‌زمینی روند صعودی داشت، سیب زمینی در بعضی خرده‌فروشی‌ها با قیمت بیش از ۱۰۰ هزار تومان هم به‌فروش رسید. به دلیل جو حاکم بر بازار، سوءاستفاده هم وجود داشت.

این فعال حوزه کشاورزی برای جلوگیری از تکرار مشکلات بازار سیب‌زمینی پیشنهاد داد: باید چند اقدام اساسی انجام شود؛ از جمله این اقدامات می‌توان به علمی کردن بازار، شفاف‌سازی قیمت‌ها، تعیین دقیق میزان نیاز بازار داخلی، مدیریت برنامه‌ریزی‌شده تولید، فراهم کردن بازار صادراتی قطعی برای مازاد تولید و ارتقای بهره‌وری تولیدکنندگان از طریق استفاده از ادوات مکانیزه و روش‌های مدرن اشاره کرد.

او تأکید کرد که اگر این اقدامات به‌طور هماهنگ اجرا شود، نه تنها بازار سیب‌زمینی بلکه وضعیت بسیاری از محصولات کشاورزی کشور پایدار و قابل پیش‌بینی می‌شود.

براساس این گزارش، هر چند با ورود سیب زمینی‌های بهاره، التهاب بازار تا حدودی کنترل شده، اما نوسانات شدید قیمتی در ماه‌های گذشته، که در برخی مناطق قیمت سیب‌زمینی را به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رساند، ضعف جدی در برنامه‌ریزی و مدیریت بازار محصولات کشاورزی را آشکار کرد.

وزارت کشاورزی که مسئولیت اصلی تأمین امنیت غذایی را بر عهده دارد، در کنترل صادرات، پیش‌بینی نیاز داخلی و مدیریت بحران به موقع عمل نکرد و تنها پس از افزایش شدید قیمت‌ها به اقدامات مقطعی روی آورد. نبود برنامه‌ریزی بلندمدت و شفاف در این حوزه، همچنان یکی از چالش‌های اصلی بازار محصولات اساسی به شمار می‌رود.

تجارت نیوز