سرعت پیاده‌روی بر درمان دیابت تاثیری دارد؟
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی نشان می‌دهد، خطر ابتلا به دیابت در افرادی که پیاده‌روی سریع می‌کنند، تا ۳۹ درصد کاهش می‌یابد.
به گزارش در لحظه، عواملی مانند سبک زندگی باعث طغیان دیابت نوع ۲ در ایران و جهان شده است. به همین دلیل، پیشگیری و درمان دیابت اهمیت زیادی پیدا کرده، به‌تازگی پژوهشی از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان درباره تاثیر سرعت پیاده‌روی بر درمان این بیماری، توجه رسانه‌های دنیا از جمله گاردین، CNN و NBC NEWS را جلب کرده است.
نتایج پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان به سرپرستی دکتر احمد جیدی، در رسانه‌های جهان انعکاس یافته است. در این پژوهش اعلام شده است افرادی که تند و سریع پیاده‌روی می‌کنند، خطر ابتلا به دیابت را تا ۳۹ درصد کاهش می‌دهند.
نتایج جالب توجه این مطالعه که با اتکا به سال‌ها تحقیق و بررسی وضعیت مردم در نقاط مختلف دنیا به‌دست آمده، می‌تواند با توجه به طغیان دیابت نوع ۲ در ایران و جهان اهمیت داشته باشد.
دکتر احمد جیدی، سرپرست این پژوهش از دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان جزو دانشمندان دو درصد برتر جهان در سال ۲۰۲۳ هم قرار گرفته است. این پژوهش توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان و دانشگاه لندن انجام شده است.
چرا پیشگیری از دیابت نوع ۲ مهم است؟
با بالا رفتن سن، نداشتن تحرک، تغذیه نامناسب، افزایش وزن و زمینه وراثتی افراد زیادی در خطر ابتلا به دیابت قرار می‌گیرند. تکرر ادرار، تشنگی، احساس دائمی گرسنگی و خستگی، تاری دید و ترمیم نشدن زخم‌ها از علائم ابتلا به این بیماری است که می‌تواند زندگی فرد و اطرافیانش را دستخوش تغییراتی کند و در صورت توجه نکردن به کنترل و درمان ممکن است عواقب ناخوشایند زیادی هم داشته باشد.
چند روز پیش، رئیس پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه ابتلا به دیابت در کشور از حدود هفت درصد به حدود ۱۵ درصد رسیده است. گفت: «دیابت نوع ۲ در جوانان افزایش یافته که ارتباط مستقیمی با افزایش چاقی و اضافه وزن در جوانان دارد.»
مدتی پیش هم معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت ضمن تشریح آخرین وضعیت بروز دیابت در ایران و جهان، گفت: «دیابت نوع ۲ معمولا بیماری میان‌سالان و سالمندان است. اما در سال‌های اخیر به علت افزایش میزان چاقی، نداشتن تحرک بدنی و رژیم غذایی نامناسب، در گروه سنی نوجوانان و جوانان نیز به‌طور فزاینده‌ای دیده می‌شود.»
او درباره وضعیت بروز دیابت در جهان هم اظهار کرد: «تعداد مبتلایان به دیابت در گروه سنی ۲۰ تا ۷۹ سال در سال ۲۰۲۱ بیش از ۵۳۷ میلیون نفر بود. پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا سال ۲۰۴۵ از مرز ۷۸۴ میلیون نفر بگذرد. اما متأسفانه بیش از ۷۵ درصد بیماران در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند و نیمی از مبتلایان به دیابت یعنی بیش از ۲۳۰ میلیون نفر هم از بیماری خود بی‌خبر هستند.»
سرعت پیاده‌روی در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ موثر است
براساس پژوهش جدیدی که پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی سمنان، محققان امپریال کالج لندن و کالج دانشگاه نیو اسلو در نروژ انجام داده‌اند و در مجله «پزشکی ورزشی بریتانیا» منتشر شده است و علاوه بر رسانه‌های حوزه سلامت، رسانه‌هایی مانند «دویچه‌وله»، «سی‌ان‌ان» و «ایندیپندنت» هم آن منتشر کرده‌اند. پیاده‌روی سریع خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در سنین بالاتر را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.
نویسندگان این پژوهش ۱۰ تحقیق قبلی را که در سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۲۲ میلادی انجام شده است، بررسی کردند. آن‌ها از طریق این پژوهش‌ها ارتباط بین سرعت راه رفتن و ابتلا به دیابت را در آمریکا، بریتانیا و ژاپن سنجیدند. محققان پس از بررسی داده‌ها در مدت هشت سال متوجه شدند، افرادی که با سرعت متوسط پیاده‌روی می‌کردند، ۱۵ درصد کمتر با خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مواجه بودند. در حالی که در افرادی که سریع‌تر پیاده‌روی می‌کردند، خطر ابتلا به دیابت ۲۴ درصد کاهش یافته است. در افرادی که سریع و تند پیاده‌روی می‌کردند هم خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ تا ۳۹ درصد کمتر گزارش شده است.
با چه سرعتی پیاده‌روی کنیم؟
در این تحقیق، سرعت پیاده‌روی آرام ۳.۲ کیلومتر در ساعت، پیاده‌روی معمولی ۳.۲ تا ۴.۸ کیلومتر در ساعت، پیاده‌روی نسبتا تند ۴.۸ تا ۶.۴ کیلومتر در ساعت و پیاده‌روی تند و سریع بیشتر از ۶.۴ کیلومتر در ساعت تعریف شده است. هرچه شدت فعالیت بدنی بیشتر باشد، از لحاظ بدنی به آمادگی جسمانی بهتری دست می‌یابید، چربی‌های بیشتری از دست می‌دهید و در نتیجه، مقاومت بدن در برابر انسولین بیشتر می‌شود و خطر ابتلا به دیابت کاهش می‌یابد.
متخصصان توصیه می‌کنند: اگر می‌خواهید خودتان را به چالش بکشید می‌توانید از سرعت‌سنج‌ها و قدم‌شمارهای تلفن‌های استفاده کنید. از این طریق می‌توانید سرعت پیاده‌روی‌تان را به‌صورت عینی و دقیق اندازه‌گیری کنید.
مطالعه یادشده با تجزیه و تحلیل بیش از ۵۰۸ هزار فرد بزرگسال انجام شده و نشان می‌دهد راه رفتن سریع‌تر با آمادگی قلبی تنفسی و قدرت عضلانی بهتر ارتباط دارد که هر دو با کاهش خطر دیابت مرتبط هستند. پیاده‌روی سریع همچنین برای کاهش وزن مفید است و به بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند.
دیابت نوع ۲ یکی از تهدیدهای مهم سلامتی در جهان است و شیوع آن در سه دهه اخیر به شدت افزایش یافته است. بیش از ۵۳۷ میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند. اما برآورد می‌شود میلیون‌ها نفر دیگر از این واقعیت که به این بیماری مبتلا هستند، اطلاع نداشته باشند.
مطالعات قبلی درباره سرعت پیاده‌روی نبود
دکتر جیدی درباره این پژوهش علمی گفت: موضوع این پژوهش ارتباط بین سرعت پیاده‌روی و پیشگیری از بروز دیابت نوع ۲ بود.
وی ادامه داد: مطالعات قبلی انجام‌شده در این‌باره نشان داد هر فردی که بیشتر پیاده‌روی می‌کند، طبیعتا احتمال بروز دیابت نوع ۲ در او کمتر است؛ اما درباره تاثیر سرعت پیاده‌روی بر این بیماری مطالعه جامعی نداشتیم که آیا علاوه بر مقدار پیاده‌روی، سرعت پیاده‌روی یا بهتر است بگویم سرعت راه رفتن با بروز دیابت نوع ۲ ارتباطی دارد یا نه. این اولین مطالعه جامع در جهان است که در این‌باره انجام و نتایج آن‌هم منتشر شد و مورد توجه بسیاری از سایت‌های معتبر جهان قرار گرفت.
این عضو مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی سمنان درباره نتایج این مطالعه، گفت: همان‌طور که حتما در خبرگزاری‌ها و سایت‌های مختلف هم دیدید، نتایج این پژوهش نشان داد هرچه سرعت پیاده‌روی بیشتر باشد، احتمال بروز دیابت نوع ۲ در افراد عادی جامعه یعنی بزرگسال‌های بالای ۱۸سال کمتر است. ما این مطالعه را به‌صورت مروری انجام دادیم. به عبارتی ۱۰ مطالعه معتبر از سراسر جهان را جمع‌آوری و نتایج آن‌ها را هم با دقت و وسواس بسیار با کارهای پژوهشی دقیق بررسی کردیم و روی هم ریختیم تا آنالیز کنیم. نتایج نشان داد که بین سرعت راه رفتن و احتمال بروز دیابت نوع ۲ یک ارتباط وجود دارد. بنابراین تصمیم گرفتیم تا علاوه بر اثبات این موضوع، به جزئیاتی درباره آن هم به‌طور مشخص‌تر دست یابیم.
دکتر جیدی با اشاره به انتشار نتایج این پژوهش در رسانه‌های جهانی درباره علت توجه رسانه‌های مختلف به نتایج این پژوهش گفت: اهمیت این پژوهش به این دلیل بود که تا امروز چنین پژوهشی در دستورالعمل‌های فعالیت‌های بدنی نبود. یعنی دستورالعمل‌هایی که درباره ورزش، پیاده‌روی و فعالیت‌ها هستند، بیشتر بر مقدار ورزش تمرکز داشتند و پژوهش‌های بسیاری هم در این باره انجام شده است، اما درباره سرعت آن چیزی نداشتیم که مثلا آیا سرعت راه رفتن با بروز دیابت ارتباطی دارد یا نه. چون موضوع آن جالب بود و نشریه‌ای هم که آن را چاپ کرد، معتبرترین نشریه جهان در این زمینه است، مورد توجه بسیاری از سایت‌ها و خبرگزاری های معتبر جهان قرار گرفت. نتایج این پژوهش برای اولین‌بار در مجله «پزشکی ورزشی بریتانیا» که معتبرترین مجله ورزش و فعالیت بدنی در جهان است، چاپ شد. این نشریه، رتبه یک در این حوزه است.
دکتر جیدی اظهار کرد: جالب است بدانید بعد از مشخص شدن نتایج پژوهش، این نشریه یک بیانیه مطبوعاتی در این‌باره آماده و منتشر کرد. یعنی خودشان به ما گفتند می‌خواهیم یک بیانیه مطبوعاتی در این‌باره بدهیم و این موضوع را در کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی‌مان مطرح کنیم و به آن ضریب بدهیم. سپس از من شماره تلفن گرفتند و گفتند که بعد از انتشار نتایج این تحقیق، از رسانه‌ها، نشریات و سایت‌های معتبر با من تماس گرفته خواهد شد؛ تا امروز از cnn و nbc news با من تماس گرفتند و مصاحبه‌هایی با آن‌ها داشتم.
داوری نتایج این پژوهش ۶ ماه طول کشید
این عضو مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت درباره انجام این پژوهش گفت: این پژوهش، چهار نویسنده و محقق دارد که سه نفر آن‌ها از دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان هستند. یعنی نویسنده اول، دوم و سوم از همکاران ما در دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان هستند و نفر چهارم از دانشگاه لندن بود که با او همکاری کردیم. تقریبا همه اطلاعات این پژوهش در نشریه‌ای که گفتم، منتشر شده است، ولی باید بدانید که این پژوهش چون یک مطالعه مروری بود، تقریبا دو ماه زمان برد که این مطالعات مختلف را از سراسر جهان جمع‌آوری کنیم، یک آنالیزی روی آن‌ها انجام بدهیم و سپس نتیجه‌گیری کنیم. از زمانی هم که نتایج این تحقیق را برای چاپ در این نشریه ارسال کردیم، فرآیند چندین باره داوری آن، بررسی نتایج آن و … شش ماه طول کشید تا به مرحله چاپ رسید.
وی با اشاره به شیوع دیابت نوع ۲ در کشور بیان کرد: نیاز به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در این ارتباط هست. چند وقت پیش اعلام شد «متفورمین» شایع‌ترین داروی مصرفی در ایران است که برای دیابتی‌ها استفاده می‌شود. ضمن اینکه چند روز پیش، مدیرکل بیمه سلامت کشور اعلام کرد سالی هزار میلیارد تومان فقط پول داروی انسولین در کشور است که هزینه می‌شود.
وی ادامه داد: روند ابتلا به دیابت نوع ۲ در کشورهای در حال توسعه مثل ایران رو به افزایش است. البته در جهان هم همین‌طور است. بنابراین مقالاتی در این‌باره که معتبر باشند و در حوزه فعالیت فیزیکی برای پیشگیری از دیابت باشند، به آن توجه ویژه‌ای می‌شود.
مردان ۸۷ گام و زنان ۱۰۰ گام در دقیقه
این متخصص تغذیه درباره نتیجه این پژوهش توضیح داد: راهکاری که ما به‌عنوان نتایج این پژوهش به آن رسیدیم، خیلی ساده است و مداخله پیچیده‌ای در رفتارهای فرد برای پیشگیری از ابتلا به دیابت ندارد. فقط از افراد می‌خواهد وقتی برای انجام فعالیت‌های روزمره یا زمان ورزش راه می‌روند، یک مقداری تندتر راه بروند. ما یک عددی هم در این پژوهش به‌دست آوردیم که کمترین سرعتی است که به پیشگیری از بروز دیابت نوع ۲ کمک می‌کند، تقریبا راه رفتن با سرعت چهار کیلومتر در ساعت که همه‌جا منتشر شده است. این سرعت می‌شود ۸۷ گام در دقیقه برای مردان و ۱۰۰ گام در دقیقه برای زنان، یعنی حداقل سرعت و تعداد گام در دقیقه که کمک می‌کند از بروز دیابت پیشگیری شود، این مقدار است.
روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دکتر احمد جیدی درباره قرار گرفتن نامش در فهرست دانشمندان برتر دو درصد جهان در سال ۲۰۲۳ نیز گفت: دانشگاه استنفورد آمریکا، رقابتی‌ترین دانشگاه جهان شناخته می‌شود که یکسری معیارها را برای اعلام این فهرست مشخص کرده است. مثلا تعداد مقالات علمی فرد، نشریاتی که آن‌ها چاپ می‌شود، تعداد ارجاعاتی که پژوهش‌های دیگر به این مقالات دارند و چند شاخص ترکیبی دیگر که همه آن‌ها را کنار یکدیگر قرار می‌دهد و هر سال پژوهشگرهای دو درصد برتر جهان را انتخاب می‌کند که در فهرست سال ۲۰۲۳ من یک نفر از آن‌ها بودم.
منبع: ایسنا